Τετάρτη 2 Απριλίου 2014

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΙΓΟΠΡΟΒΑΤΩΝ


Στόχος της διατροφής των αιγοπροβάτων είναι  να εφοδιάσει το ζώο με όλα εκείνα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά  που εξασφαλίζουν την υγεία και τη παραγωγικότητα του ζώου καθώς επίσης και να βελτιώσει τη ποιότητα των προϊόντων που παράγει το ζώο :  το γάλα και το κρέας. Επειδή το γάλα αποτελεί την κύρια πηγή εισοδήματος  των κτηνοτρόφων, θα δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση σ'αυτήν.
Η ποσότητα και η ποιότητα του γάλακτος( τυροκομική απόδοση) που μπορεί να παράγει ένα κοπάδι αιγοπρόβατα, καθορίζεται από τρεις παράγοντες:
1) Τη ράτσα των ζώων,
2) Τη καθαριότητα και τη ξεκούραση στο μαντρί και
3) Τη διατροφή των ζώων.
Επειδή η διατροφή είναι ο σπουδαιότερος από όλους τους παράγοντες και αποτελεί το 50 - 60% του κόστους παραγωγής, θα δώσουμε περισσότερη σημασία.
  1. Ποιες ζωοτροφές θα αγοράσουμε ;
  2. Σε ποιες ποσότητες θα ταΐσουμε ;
ΠΡΙΝ ΤΗ ΓΕΝΝΑ
Η σπουδαιότερη και κρισιμότερη περίοδος των αιγοπροβάτων είναι αυτή του τελευταίου μήνα της εγκυμοσύνης, ιδιαίτερα όταν αυτή συμπίπτει με τους χειμωνιάτικους μήνες ( Νοέμβριο- Δεκέμβριο- Ιανουάριο- Φεβρουάριο), όπου τα ζώα παραμένουν σταβλισμένα και δεν βγαίνουν στη βοσκή.
Στη διάρκεια των τελευταίων 20 -30 ημερών πριν τη γέννα, η μήτρα με τα έμβρυα μεγαλώνουν πάρα πολύ μέσα στη κοιλιά του ζώου, ιδιαίτερα αν υπάρχει πολυδυμία . Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο χώρος του στομάχου να περιορίζεται σημαντικά και να μικραίνει. Όμως οι ανάγκες του ζώου την ίδια περίοδο, τόσο για να θρέψει τα αρνιά στη μήτρα όσο και για να διαμορφώσει το μαστό του, αυξάνονται πάρα πολύ. Το μικρό στομάχι πρέπει να πάρει πλουσιότερες τροφές ¨πολυτελείας ¨σε μικρές ποσότητες.
Είναι καθοριστικό για τη ποιότητα του πρωτογάλακτος και την επιβίωση των νεογέννητων αμνοεριφίων, η μάννα να τρώει σωστά και ισορροπημένα ιδιαίτερα μέσα στον χειμώνα. Είναι η περίοδος όπου μπαίνουν τα θεμέλια της γαλακτοπαραγωγής που ακολουθεί , όπως τα θεμέλια ενός σπιτιού που δεν φαίνονται αλλά πάνω τους στηρίζεται το σπίτι. Έτσι κι εδώ τα ζώα μας πρέπει να τρώνε ¨βούτυρο με μέλι¨ την περίοδο αυτή.
Το τάισμα ανά ημέρα που ταιριάζει καλύτερα στη περίοδο αυτή είναι :
  • 1- 1,5 κιλό σανός τριφυλλιού ή βρώμης, πλούσιος σε φύλλα και ψιλοκάλαμος (άριστη ποιότητα)
  • 0,5 -0,6 κιλά μίγμα γαλακτοπαραγωγής σε πέλλετς  (άριστη ποιότητα). Το μίγμα γαλακτοπαραγωγής πρέπει να είναι οπωσδήποτε εμπλουτισμένο με βιταμίνες και μέταλλα. Φτιάχνεται από ποικιλία ζωοτροφών ( καλαμπόκι, κριθάρι, σόγια, μελάσα κ.λ.π.) για να εξασφαλίζεται η καλύτερη όρεξη του ζώου η οποία μειώνεται λίγο πριν και  λίγο μετά τη γέννα.
ΜΕΤΑ ΤΗ ΓΕΝΝΑ
Η επόμενη φάση του ξεκινήματος της γαλακτοπαραγωγής αμέσως μετά τη γέννα διαρκεί περίπου 60 ημέρες και έχει εξίσου μεγάλη σημασία όπως και η προηγούμενη. Στόχος της διατροφής μας - που τώρα πρέπει να είναι πιο επιθετική- είναι να βοηθήσει το ανέβασμα της γαλακτοπαραγωγής που αυτή τη περίοδο αυξάνεται ραγδαία. Όσο πιο ¨ψηλά¨  ανεβαίνει η γαλακτοπαραγωγή  ενός  ζώου στην αρχή ( 2- 3 κιλά γάλακτος/ ημέρα )  τόσο πιο πολύ γάλα θα παράγει μέχρι να στερφέψει και η γαλακτοπαραγωγή του θα κρατήσει περισσότερες μέρες.
Το ημερήσιο τάισμα που ταιριάζει καλύτερα τη περίοδο αυτή είναι:
  • 1- 1,5 κιλό σανός τριφυλλιού ή βρώμης
ή  4 - 5 κιλά γρασίδια βοσκής (6 - 7 ώρες σε καλή βοσκή)
  • 1 - 1,5 κιλό μίγμα γαλακτοπαραγωγής.
Όταν το ζώο βόσκει, καλό είναι να τρώει και μικρές ποσότητες από άχυρο.
Το μίγμα γαλακτοπαραγωγής σε πέλλετς , λόγω της θερμικής κατεργασίας του σε 70-80ο C, βοηθά στην αύξηση της γαλακτοπαραγωγής και της τυροκομικής απόδοσης του γάλακτος. Οι  προστατευμένες  πρωτεΐνες που περιέχει, είναι αυτές που εξασφαλίζουν τη παραγωγή και τη ποιότητα . Η διατροφή των ζώων συνεχίζεται με αυτόν τον τρόπο μέχρι τη περίοδο των επιβάσεων οπότε και χρειάζεται αλλαγή σιτηρεσίου με τονωτικές τροφές.
ΝΕΟΓΕΝΝΗΤΑ ΑΜΝΟΕΡΙΦΙΑ
Τα αρνιά και τα κατσίκια αφού καταναλώσουν το καλής ποιότητας πρωτόγαλα για 3 - 4 ημέρες, θα πρέπει από τη 2η εβδομάδα και μετά , μαζί με το μητρικό γάλα που θηλάζουν, να έχουν στη διάθεσή τους ειδικό μίγμα απογαλακτισμού σε μικρά πελλετάκια καθώς και σανό αρίστης ποιότητας για κατανάλωση κατά βούληση.
Τα πελλετάκια και ο σανός μοιράζονται σε χώρο ξεχωριστό από τις μάνες ,όπου πρέπει να υπάρχουν και ποτίστρες με νερό.
Στόχος είναι να ξεκινήσουν να τρώνε τα ζώα μας όσο πιο νωρίς γίνεται στερεά τροφή για να εξοικονομήσουμε το πολύτιμο αιγοπρόβειο γάλα που θα πουλήσουμε και να τα αποκόψουμε με καλή σωματική ανάπτυξη χωρίς προβλήματα . Το μίγμα απογαλακτισμού είναι ακριβό επειδή παρασκευάζεται από τις ευγενέστερες πρώτες ύλες ζωοτροφών ( γάλα σκόνη, μαγιά, σογιάλευρο κ.λ.π) που είναι κατάλληλες για μωρά. Είναι δε εμπλουτισμένο με ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά βιταμινών και μετάλλων που βοηθούν στη σωστή ανάπτυξη των νεαρών ζώων μας.
Ο ρυθμός ανάπτυξης των αμνοεριφίων τη περίοδο αυτή είναι ιδιαίτερα υψηλός και η μετατρεψιμότητα της τροφής που τρώνε σε σωματικό βάρος είναι από 1 - 2 προς 1. δηλαδή για κάθε 1 - 2 κιλά τροφής που τρώνε βάζουν 1 κιλό ζώντος βάρους.
Αυτά τα νούμερα δικαιολογούν και την οικονομικότητα της διατροφής σε πελλετάκια. Αν συγκρίνουμε πόσο κοστίζουν τα 1 - 2 κιλά τροφής απογαλακτισμού που ξοδεύουμε σε σχέση με το 1 κιλό ζώντος βάρους που κερδίζουμε , θα δούμε ότι η σύγκριση αυτή είναι υπέρ του πρώτου.